από την εκκλησία του Δήμου στην Εκκλησία του Χριστού

Η πρώτη κοινότητα των μαθητών του Χριστού εμφανίζεται στην ιστορία με το όνομα εκκλησία. Με τη λέξη αυτή δηλώνει την ταυτότητά της και την αλήθεια της.

Εκκλησία (από το ρήμα εκ-καλώ) σημαίνει τη σύναξη που είναι αποτέλεσμα μιας κλήσης – πρόσκλησης. Είναι συναγωγή – συνάθροιση κεκλημένων. Οι πρώτοι μαθητές του Χριστού έχουν τη συνείδηση ότι είναι «κλητοί» - καλεσμένοι από αυτόν σε μια συνάθροιση ενότητας, σε μια εκκλησία. Όχι πιστοί μιας καινούργιας «θρησκείας», ούτε οπαδοί μιας καινούργιας ιδεολογίας ή κοινωνικής διδαχής. Αυτό που τους ενώνει δεν είναι η αποδοχή κάποιων θεωρητικών «αρχών» ή «αξιών», αλλά η αποδοχή της κλήσης που αλλάζει ριζικά τη ζωή τους […] Ζουν ως εκκλησία, ως ενιαίο σώμα ζωής, κοινωνούν τη ζωή ως «αδελφοί» -όπως τα αδέλφια που αντλούν την ύπαρξή τους από την ίδια μήτρα- είναι «μέλη» ενός οργανικού ζωντανού «σώματος».

Η πρώτη ήδη έκφραση οργανώσεως της Εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα μετά την Ανάληψη του Ιησού Χριστού γίνεται με βάση τα ελληνικά πρότυπα. Η εκλογή του Ματθία στη θέση του Ιούδα ως δωδέκατου αποστόλου γίνεται με κλήρωση κατά τον ίδιο τρόπο που προβλέπει το αθηναϊκό πολίτευμα, όπως το παραδίδει ο Αριστοτέλης: από έναν αριθμό υποψηφίων (Ιούστος και Ματθίας) εκλέγεται με κλήρο ο ένας. Αυτό ονομαζόταν στην ελληνική πολιτική ζωή «κλήρωσις εκ προκρίτων» […]

Και πρώτα μια γρήγορη εξέταση της σημασίας του όρου «εκκλησία», τον οποίο διάλεξε ο Χριστιανισμός για να δηλώσει την ιστορική υπόστασή του, υπενθυμίζει και πάλι την πολιτική ζωή των Ελλήνων. Η λέξη «εκκλησία», τόσο γνωστή στην αρχαία ελληνική γραμματεία, σημαίνει την επίσημη και κατά τακτά διαστήματα συνέλευση των πολιτών μιας πόλεως, για να λάβουν σοβαρές αποφάσεις. Με την έννοια αυτή χρησιμοποιείται ο όρος εκκλησία πολλές φορές στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη […] Η γενική που συνοδεύει τη λέξη εκκλησία: «εκκλησία του Θεού» ή «εκκλησία του Χριστού» δηλώνει ότι η πηγή του δικαίου στην περίπτωση αυτή δεν είναι ο δήμος, η ίδια δηλαδή η εκκλησία, αλλά ο Θεός […] Όλες λοιπόν οι εξουσίες προέρχονται από εκεί και όχι από τον λαό […] Έτσι οι πρώτοι χριστιανοί πίστευαν ότι το «πολίτευμά» τους –το δίκαιο δηλαδή που τους δίνει υπόσταση και ταυτότητα με δικαιώματα και καθήκοντα στη ζωή τους- δεν βρίσκεται στον κόσμο αυτό: «ημών γαρ το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει».